Ankara, 11 Temmuz 2020 23:50

AYASOFYA İLE BAĞLANTILI TARİHİ BİR ANLATIM
Biraz önceki yazıda size Ayasofya’nın ilk yapısı olan Büyük Kilise yangınını anlatacağımı yazmıştım. Olay çok ilginç olduğu için aktarıyorum. Belki hoşunuza gidebilir….
* Yıl 404. Günümüzden 1616 sene önce…
* Zamanın Doğu Roma İmparatoru Arcadius’un Hanımı Eudoxia’nın, gösterişli, şaşaalı bir hayatı var… Halk İmparatordan çok imparatoriçeyi sever.
İmparatoriçe aynı zamanda fakirlere yardım etmeyi çok sever, dolayısı ile fakir halk tarafından da sevilir…
* Yardımlar resmi devlet kasasından dağıtıldığı için biraz da gösterişe kaçılır… Kraliçenin yardımını daha fazla almak isteyenler onu hep alkışlarlar, överler… Övülmeyi seven Eudoxia daha çok yardım etmeye çalışır…
* Şehirde fakir halka yardım eden bir kişi daha var… Patrik Johannes Chrysostomos.
O da kilise üzerinden insanlara yadım eder.
* Johannes Chrysostomos halk tarafından çok sevilir. Tam derviş ruhlu bir insandır. Halka paylaşmayı öğretmeye çalışır. Tanrının sana verdiğini paylaşmazsan bereket bulamazsın der… İhtiyacından fazlasını elinde ve evinde tutma, paylaş sloganını işler hep…
* Halkın bir kısmı Eudoxia’dan yardım alır, bir kısmı da Chrysostomos’un organizesi ile paylaşım yapar… Zamanla gizli bir rekabet başlar…
* Chrysostomos İmparatoriçe Eudoxia’nın lüks yaşantısını ve şatafatını eleştirir. Çok müsrif olduğunu, lüks içinde yaşadığını, bu kadar şatafatı tanrının sevmediğini anlatır…
* İmparatoriçe eleştiriyi kaldıramaz. Kimse onu eleştirmemeli…
* İmparator Arcadius hanımının baskısı ile (bazı rivayetlere göre de İmparatoriçe Eudoxia eşini bypass ederek) halk tarafından çok sevilen Patrik Chrysostomos’u için sürgüne gönderir.
Chrisostomos’un sürgününe karşı çıkan halk protestolara başlarlar… Sonra bu protestolar kontrolden çıkar… Bu kargaşada da Kilise yanar… Tarih 20 Haziran 404
* Kasıtlı yakıldığını söyleyenler olur…
* Kaza ile insanlar içeriye sığındıklarından kargaşa esnasında şamdanların devrildiğini ve yangın çıktığını söyleyenler olur…
* Protestocuların kiliseye sığındıkları, ihtar ve ikazlara rağmen teslim olmadıkları ve roma askerlerin göstericileri kiliseden çıkartmak için kontrollü yangın çıkardıkları sonra da yangını kontrol edemediklerini söyleyenler olur…
* Bunların hangisi doğru bilmem. O dönemde yaşayan romalıların ağzı torba değil ki büzesin… Herkes bir şey söylemiş… Belki de İmparator Arcadius’u çekemeyen kötü niyetli kişiler abartmışlardır olayı…
* Hepsi abartı olabilir, ama bir gerçek var, Ayasofya’nın atası/anası sayılan ilk kilise (Büyük Kilise) tamamen yanmış….
Ben size kısaca özetlemeye çalıştım. Siz hangisini kabul ederseniz, hangisini mantıklı veya akla yakın bulursanız ona inanırsınız…
Saygılar, Selamlar
Muammer Çelik

Ankara, 11 Temmuz 2020, 23:50